Λιλίκα Μπομπόλου, Φεμινισμός εσωτερικού χώρου. Ιστορίες γυναικών – Χρονικό μιας πορείας στο φεμινιστικό κίνημα (1979-2005), Επιμέλεια: Άννα Μιχοπούλου

Πρόκειται για ανθολόγιο 168 κειμένων της Λ.Μ., που έχουν δημοσιευθεί στο Δελτίο της Κίνησης Δημοκρατικών Γυναικών, σε άλλα γυναικεία έντυπα, καθώς και σε ημερήσιες εφημερίδες της Αθήνας.
Η Λιλίκα Μπομπόλου σπούδασε νομικά στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Εργάστηκε στο Δημόσιο για 35 χρόνια. Από το 1979 συμμετέχει στους αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων.


«Στα κείμενα που ανθολογούνται βλέπουμε να επανέρχονται προβληματισμοί και σχόλια σχετικά με την καθημερινότητα των γυναικών και τις κατά φύλο διευθετήσεις στο οικιακό περιβάλλον, και να τονίζεται η σημασία που έχει η εμπέδωση των σχετικών αντιλήψεων από την παιδική ήδη ηλικία. Η διαμόρφωση των στερεότυπων για τα φύλα ανιχνεύεται σε όλους τους χώρους: στην οικογένεια, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην πολιτική, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ως βασικό όχημά τους καταδεικνύεται η γλώσσα, τόσο στον καθημερινό λόγο όσο και στις χρήσεις της από θεσμικά όργανα και τα ΜΜΕ.
Παράλληλα, αποτυπώνονται σημαντικές καμπές της πορείας των διαφυλικών σχέσεων στη μεταδικτατορική Ελλάδα (όπως οι διεργασίες για τη θέσπιση ενός εξισωτικού Οικογενειακού Δικαίου, οι κινητοποιήσεις γυναικείων οργανώσεων και ομάδων για την αποποινικοποίηση της έκτρωσης, η καταγγελία της σεξιστικής βίας και των βιασμών, η προαγωγή της συμμετοχής των γυναικών στην εργασία, στην πολιτική, στον δημόσιο χώρο γενικότερα), καθώς και θέματα της επικαιρότητας που απασχόλησαν τις φεμινίστριες όλα αυτά τα χρόνια (από τη δράση «δράκων» μέχρι την καταναγκαστική πορνεία, τα προβλήματα των μεταναστριών και τις μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού). Ξεχωρίζουν τα κείμενα που αποτυπώνουν βιωματικά διεργασίες στο εσωτερικό γυναικείων οργανώσεων, ομάδων και πρωτοβουλιών, στιγμές έξαρσης και ομοθυμίας, όπως και άλλες σύγκρουσης και απογοήτευσης, που σε μικρό μόνο βαθμό έχουν καταγραφεί –κάτι που καθιστά κάθε σχετική μαρτυρία πολύτιμη.
Στον πυρήνα όλων αυτών συναντάμε ένα πρόσωπο, μια γυναίκα, και τον λόγο της για τις γυναίκες. Μια γυναίκα μέλος του συλλογικού υποκειμένου που συναπάρτισαν οι γυναίκες, η οποία μεταφέρει στο χαρτί μέρος του λόγου που καλλιέργησαν. Μια γυναίκα που διαμαρτύρεται για τα όσα βιώνουν οι γυναίκες, ενίοτε οργίζεται, όμως τον λόγο της διατρέχει μια γραμμή αισιοδοξίας και τον τόνο δίνει η τρυφεράδα. Μια γυναίκα που απευθύνεται κυρίως στις άλλες γυναίκες, αλλά και στους άνδρες, στα άτομα όσο και σε σύνολα, στους ανθρώπους της καθημερινότητας όσο και στους παράγοντες χάραξης πολιτικών και διαμόρφωσης ιδεών. Επικαλείται την κοινή –καθόλου κοινή– λογική και τη φιλοτιμία, ασκεί κριτική, επιστρατεύει το χιούμορ. Τα κείμενά της, εκτός από την αξία τους ως τεκμήρια μιας πορείας στο φεμινιστικό κίνημα, παραμένουν λειτουργικά και επίκαιρα για πολλές γυναίκες –και άντρες– του σήμερα και πιθανόν του αύριο».

Άννα Μιχοπούλου
Μ.Α. στις Γυναικείες Σπουδές
Επιμελήτρια του βιβλίου